Giresun Ulaşımında Yeni Bir Dönem Kaçınılmaz

Ömür Yüksel

Siyaset Bilimci/Sosyolog

B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

Kent trafiğini rahatlatmak ve yaşam kalitesini yükseltmek için bütüncül bir strateji artık zorunluluk haline geldi.

Giresun’da şehir içi trafik sorunları her geçen gün artıyor. Karadeniz Sahil Yolu şehir merkezinin tam ortasından geçiyor ve mevcut yol kapasitesi artık bu yükü taşımakta zorlanıyor. Sabah ve akşam saatlerinde yaşanan yoğunluk hem şehir giriş çıkışlarında hem de merkezde hayatı adeta durma noktasına getiriyor.

Kavşakların yetersizliği, sinyalizasyon eksiklikleri ve her yöne dönüşlerin sağlanmaya çalışıldığı plansız kavşak düzenlerine birde araç sayısındaki artış eklenince şehir trafiği içinden çıkılmaz hale geldi. Bununla birlikte, Giresun’da toplu taşıma planlaması neredeyse yok denecek kadar zayıf. Yıllar içinde gelen belediyelerin durak hatlarını satması ve yetmedi yeni durak izinleri ile satışa devam etmesi sonucu şehrin ulaşım sistemi stratejik bütünlüğünü kaybetmiş durumda.

Peki ne yapmalıyız?

Birinci Adım: Transit Trafiği Şehir Dışına Almak

Şehrin tam kalbinden geçen transit trafiğin mutlaka dışarıya alınması gerekiyor. Bu noktada Güney Çevre Yolu ve olası sahil yolu bypass bağlantılarının tamamlanması büyük önem taşıyor. Transit araçların şehir merkezine girmemesi için, liman ve sanayi bölgelerine doğrudan ulaşan lojistik arterlerin planlanması şart. Ağır vasıtalar için ayrı güzergâhlar belirlenerek hem şehir içi trafiği hem de çevre kirliliği azaltılabilir.

İkinci Adım: Kavşak Düzenlemeleri ve Akıllı Yönetim

Giresun şehir trafiğinin en kritik noktalarından biri, şehir girişindeki ve içindeki kavşakların yetersizliğidir. Özellikle alışverişin yoğun olduğu yerler, pazar alanları ve hastane çevresinde ciddi tıkanmalar yaşanıyor.

Bu bölgelerde farklı seviyeli kavşaklar (alt-üst geçitler) ya da akıllı sinyalizasyon sistemleri devreye alınmalıdır.

Bu noktada, Giresun İl Emniyet Müdürü Ferhat Akbaş’ın şehre gelir gelmez yaptığı müdahaleler dikkat çekici. Akbaş, trafik yoğunluğunun en kritik noktalarını doğru analiz ederek kısa sürede gözle görülür bir rahatlama sağlamıştır. Bu çabaların sürdürülebilmesi için, tüm kurumların Emniyet Müdürlüğü’nün uygulamalarına tam destek vermesi gerekiyor.

Üçüncü Adım: Toplu Taşımada Yeniden Yapılanma

Toplu taşıma sisteminin Giresun’un ulaşım planlamasındaki yeri güçlendirilmeli, araç sayısı ve sefer sıklığı, talebi karşılayacak şekilde yeniden düzenlenmeli özelikle Giresun’da çok yaygın olan ve bir türlü engellenemeyen toplu taşıma araçlarının durak dışı yolcu almasının önüne mutlaka geçilmelidir.

Merkezi ring hatları ile mahalle içi besleme (feeder) hatları oluşturularak, yoğun saatlerde sefer aralıkları kısaltılmalıdır.

Ayrıca toplu taşımada kullanılan araçlara verilen bir süre sonunda yenilenmeli, eski araçların yerine düşük emisyonlu, yüksek kapasiteli otobüsler kullanılmalı ve buna ilave olarak duraklara gerçek zamanlı bilgilendirme panoları (ITS entegrasyonu) yerleştirilerek şehir halkının kullanımına sunulmalıdır.

Dördüncü Adım: Yayalaştırma ve Sürdürülebilir Ulaşım

Tüm bunlar düzenlendikten sonra, sahil şeridi ve kent merkezinde yayalaştırma projeleri ile kısa mesafeli yolculuklar için yürüyüş ve bisiklet teşvik edilmeli, güvenli yaya geçitleri, okul çevresi düzenlemeleri ve hız limitleri ile şehir trafik açısından daha güvenli ve yaşanabilir dönüştürülmelidir.

Park & Ride (Park Et-Devam Et) sistemi ile çevre yoluna yakın otoparklardan şehir merkezine toplu taşıma bağlantıları kurulmalı, şehir dışına park eden vatandaşlar kurulacak ring hatları ile merkeze taşınmalı ve projeyi desteklemek amacıyla, tüm yollarda yoğunluğuna göre pahalanan bir ücretlendirme park politikası uygulanarak şehir merkezindeki araç yoğunluğu azaltılmalıdır.

Bu noktadan sonra şehir içindeki bazı yollar yapılacak planlama ile araç trafiğine kapatılmalıdır.

Beşinci Adım: Veriye Dayalı Planlama

Planlamaların sağlıklı yürüyebilmesi için saha verileri mutlaka toplanmalı, trafik sayımları, toplu taşıma hat ve yolcu sayıları, otopark sayıları ve doluluk oranları, kaza istatistikleri ve nüfus dağılımı gibi veriler detaylı biçimde incelenerek, bu aşamadan sonra alınacak kararların hem teknik hem de ekonomik açıdan sağlam temellere oturmasını sağlanmalıdır.

Ortak Akıl Masası Kurulmalı

Son olarak, Giresun’un ulaşım geleceği tek bir kurumun çabasıyla şekillenemez, şekillenemez.

Bu nedenle “Ortak Akıl Masası” oluşturulmalı; Belediye Başkanlığı, Ulaşım Müdürlüğü, Karayolları Bölge Müdürlüğü, Emniyet Müdürlüğü Trafik Şubesi, toplu taşıma işletmecileri, liman işletmesi, ticaret ve esnaf odaları, Giresun Üniversitesi, STK’lar ve mahalle muhtarları düzenli olarak bir araya gelmelidir.

Böylelikle, Kent yönetiminde parçalı yapının önüne geçilerek, ortak hedeflerle ilerlenmesi, Giresun’un ulaşımda yeni bir sayfanın açılmasını sağlayacaktır.

Giresun’un coğrafi yapısına, ekonomik koşullarına ve yaşam dinamiklerine uygun bir ulaşım vizyonu oluşturarak, kalıcı olabilmesi için veri temelli, katılımcı ve sürdürülebilir bir planlama anlayışının temellerini çok geç kalmadan atmalıyız.

Giresun artık bekleyemez.

Ulaşım, sadece yollarla değil, akılla da yönetilmelidir.