Türkiye, öğün atlayan 5. ülke!

Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nün OECD ve PISA istatistikleriyle hazırladığı inceleme, Türkiye'deki öğrencilerin karşı karşıya olduğu gıda yoksulluğunun boyutlarını bir kez daha gözler önüne serdi. Türkiye, 60 ülke arasında en fazla öğün atlayan öğrencilere sahip 5. ülke olarak öne çıkıyor.

İSTANBUL (İGFA) - Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nün OECD ve PISA verilerine dayanarak gerçekleştirdiği araştırmaya göre; son bir ay içerisinde en az haftada bir kez maddi imkanların yetersizliği nedeniyle öğün atlayan öğrencilerin oranı yüzde 11'e ulaştı. OECD ortalaması yalnızca yüzde 3 iken, Türkiye'nin durumu dikkat çekici bir probleme işaret ediyor.

Bu noktadaki veriler, düşük gelirli ülkelerde öğün atlama oranlarının yüksektiğini ortaya koyarken; Türkiye'nin OECD ülkeleri arasında belirgin bir şekilde farklılaştığını gösteriyor. Kamboçya (yüzde 22), Filipinler (yüzde 15), Tayland (yüzde 13) ve Fas'ın (yüzde 12) ardından Türkiye, gelişmiş ülkelerin ortalamasının oldukça üstünde bir risk seviyesinde yer alıyor.

Toplum Çalışmaları Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi ve Araştırmacısı Yağmur Uzunırmak, PISA verilerini son yıllardaki gıda enflasyonu ile birlikte değerlendirerek Türkiye'deki öğrencilerin gıda yoksulluğunun derinleştiğinin altını çizdi.

Uzunırmak, Türkiye'nin uzun yıllardır küresel ortalamanın çok üzerinde seyreden gıda enflasyonu yüzünden çocukların ve gençlerin beslenme şartlarının ciddi bir risk altında olduğunu söyledi ve şu ifadeleri kullandı:

"Türkiye, gıda enflasyonu anlamında son yıllarda dünya ortalamasının oldukça üzerinde seyreden bir ülke konumundadır. TÜİK verilerine göre, gıda ve alkolsüz içecekler kategorisinde Aralık ayı yıllık değişimi 2022'de yüzde 77.86, 2023'te yüzde 72.01, 2024'te ise yüzde 43.5 ve 2025 yılı itibarıyla şu ana kadar yüzde 34.8 olarak kaydedilmiştir. Buna karşılık Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) yayınladığı küresel gıda enflasyonu verileri ise aynı dönemler için dünya genelinde artış oranları sırasıyla yüzde 12.6 (2022), yüzde 5.45 (2023) ve yüzde 3.38 (2024) seviyelerinde olmuştur."

Uzunırmak, FAO'nun küresel sıralamasının Türkiye'deki durumu çarpıcı şekilde ortaya koyduğunu belirterek, "FAO'nun ülke karşılaştırmalarına göre Türkiye, 2022 yılında 202 ülke arasında en yüksek gıda enflasyonuna sahip 5. ülke olarak konumlanmıştır. Türkiye'nin üzerinde yalnızca Venezuela, Zimbabwe, Lübnan ve Arjantin bulunmaktadır. 2024 yılında da aynı tablo devam etmiş, bu kez Sudan, Arjantin, Zimbabwe ve Filistin Türkiye'nin önüne geçmiştir ve Türkiye 5. sıradaki konumunu korumuştur." dedi.

PISA verileri birlikte değerlendirildiğinde, ortaya çıkan tablonun daha da ağırlaştığını ifade eden Uzunırmak, "OECD-PISA testleri belirli aralıklarla uygulanır, bu nedenle öğrencilerin gıda yoksunluğuna ilişkin en güncel mikro veri 2022 yılına aittir. 2022 PISA verilerine göre Türkiye'deki öğrencilerin yüzde 11'i, son 30 gün içinde maddi sebeplerle haftada en az bir öğün atladığını bildirmiştir. Ancak 2022 sonrası dönemi de kapsayan karşılaştırmalı gıda enflasyonu verileri göz önüne alındığında, Türkiye'de öğrencilerin gıda yoksulluğu riskinin 2022'ye göre daha da artmış olabileceği makul bir değerlendirme olarak karşımıza çıkmaktadır." dedi.

Gerek PISA 2022 verileri, gerekse son yıllardaki gıda enflasyonu, Türkiye'deki çocuklar ve gençlerin beslenme koşullarının ciddi bir sosyal risk altında bulunduğunu net biçimde göstermektedir. Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nün analizi, gıda yoksulluğunun, yalnızca ekonomik bir problem olmanın ötesinde eğitim ve fırsat eşitliği açısından kritik bir kırılganlık alanı haline geldiğini ortaya koyuyor.